Propozycja wycieczek fakultatywnych podczas

VII Kongresu Krajoznawstwa Polskiego

Łódź 2023

przygotowanych przez Kolegów z Oddziału Łódzkiego PTTK

WYCIECZKI AUTOKAROWE PO REGIONIE ŁÓDZKIM (plik do pobrania)

Termin: 14 września (czwartek) godz. 13.00

Miejsce startu – Osiedle Akademickie Lumumbowo, dodatkowy przystanek Centrum Konferencyjne Uniwersytetu Łódzkiego.

Zakończenie – Osiedle Akademickie Lumumbowo.

Zakładamy podział na dwie trasy, każda z użyciem transportu autokarowego, na trasach dwóch przewodników (usługi przewodnickie świadczone bezpłatnie przez członków Koła Przewodników im. R. Rembielińskiego, działającego przy Łódzkim Oddziale PTTK oraz przedstawicieli środowiska przewodnickiego Łowicza i Łęczycy).

I. Co nowego u Księżaków, czyli najnowsze krajoznawcze klejnoty Ziemi Łowickiej

➢ przejazd krajoznawczy przez tereny Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich do stolicy dawnego Księstwa Łowickiego,

➢ wizyta w katedrze łowickiej połączona ze zwiedzaniem nowo otwartego Muzeum Diecezjalnego oraz krypt grobowych prymasów Polski,

➢ wizyta w niepowtarzalnym Muzeum Guzików (okazy nie tylko pięknych, ale i historycznych elementów pasmanterii zdobiących stroje słynnych postaci),

➢ krótki spacer uliczkami Łowicza z wizytą na aż … dwóch miejskich rynkach (w tym jednym wyjątkowym, bo trójkątnym), wizyta w Muzeum Ludowym Rodziny Brzozowskich w Sromowie

– niezwykłe miejsce tworzone z pasją do rzeźby ludowej przez kolejne pokolenia – stale powstają kolejne scenki rodzajowe prezentujące żywy folklor łowickiej wsi (jest to też okazja do zakupu niebanalnych pamiątek związanych z twórczością ludową).

Usługa przewodnicka na całej trasie – świadczona społecznie.

II. Z wizytą u Diabła Boruty i w łęczyckim grodzie

Łęczyca – jeden z najstarszych zachowanych zamków województwa łódzkiego – jego powstanie datowane jest na XIV wiek, we wnętrzach obecnie znajduje się muzeum prezentujące m.in. kolekcję diabłów, niezapomniane wrażenie wywiera także panorama z wieży łęczyckiego zamku. Spacer po mieście z wizytą na łęczyckim rynku.

Tum – najstarszy zabytek województwa – romańska kolegiata z XII wieku wraz z niedawno otwartym muzeum parafialnym, znakomicie zachowane grodzisko, od wiosny 2022 roku udostępnione turystom jako Oddział Łódzkiego Muzeum Archeologicznego, kameralny skansen Zagroda Wsi Łęczyckiej.

Okrasą wycieczki będzie spotkanie ze środowiskiem przewodników i krajoznawców Ziemi Łęczyckiej połączone z krótką przerwą kawową.

Usługa przewodnicka na całej trasie – świadczona społecznie.

WYCIECZKI AUTOKAROWE PO ŁODZI

Termin: 14 września (czwartek) godz. 14.30–18.30

Miejsce startu – Osiedle Akademickie Lumumbowo, dodatkowy przystanek Centrum Konferencyjne Uniwersytetu Łódzkiego.

Zakończenie – Osiedle Akademickie Lumumbowo.

Zakładamy podział na cztery trasy, każda z użyciem transportu autokarowego, na trasach dwóch przewodników (usługi przewodnickie świadczone bezpłatnie przez członków Koła Przewodników im. R. Rembielińskiego działającego przy Łódzkim Oddziale PTTK). Dwie trasy zawierają wstępy płatne, dwie nie są obarczone dodatkowymi kosztami. Szacując koszty udziału w wycieczce, przyjęto udział 30 uczestników płacących.

Myślą przewodnią tras będzie upamiętnienie 600-lecia nadania Łodzi praw miejskich, a także wyeksponowanie elementów wpisanych do zaszczytnego grona miast z obiektami z listy Pomników Historii. Oficjalny tytuł wpisu: Łódź – wielokulturowy krajobraz miasta przemysłowego zinterpretujemy jako zaproszenie do peregrynacji po zakątkach naszego miasta śladami kultur, które często pozostały już tylko pięknym wspomnieniem. Jak w XXI wieku nie zapomnieć o minionej Łodzi 4 kultur? Jak połączyć dążenie do rozwoju miasta z pamięcią o jego niezwykłej historii bawełnianego imperium? Oto prawdziwe wyzwanie, któremu może sprostać właśnie krajoznawstwo!

III. Łódzkie judaica

Historia łódzkich Żydów jest nieco krótsza niż w innych miastach regionu, za to wiek XIX i początek XX to czas olbrzymiego rozwoju tej przebogatej i zróżnicowanej kultury w naszym mieście. Kataklizm II wojny światowej pozbawił nas (Łodzian) nie tylko możliwości codziennego obcowania z sąsiadami wyznania mojżeszowego (podczas wojny w Łodzi funkcjonowało największe getto w okupowanej Polsce, dla olbrzymiej większości mieszkańców był to przedsionek drogi do śmierci), ale także większości trwałych pamiątek w przestrzeni miasta (m.in. wysadzono w powietrze niemal wszystkie synagogi i domy modlitwy). Do dziś jednak mamy kilka obiektów o skali i wartości historycznej, proporcjonalnej do wkładu wyznawców judaizmu w budowę Imperium Miasta Włókniarzy. Podczas wycieczki odwiedzimy m.in.:

➢ Cmentarz Żydowski – jeden z największych tego typu obiektów w Europie – ponad 60 tys. macew, także monumentalne grobowce łódzkich fabrykantów oraz znakomicie zachowany dom przedpogrzebowy,

➢ wizyta w otwartym po długim remoncie Muzeum Stacja Radegast – miejsce z którego podczas II wojny światowej wyruszały transporty śmierci do obozów, dziś obiekt pod opieką Muzeum Tradycji Niepodległościowych – prezentuje

m.in. imponujących rozmiarów makietę łódzkiego getta, przejazd ulicami łódzkiego getta szlakiem murali „Dzieci Bałut”,

➢ wizyta w najmłodszym z łódzkich parków – Park Ocalałych upamiętnia tych, którzy przetrwali swój pobyt w łódzkim getcie – działa tam unikalne placówka badawczo-oświatowa „Centrum Dialogu im. Marka Edelmana” (krótkie spotkanie z przedstawicielami placówki i opowieść o jego działaniach), w Parku m.in. Pomnik Polaków Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata oraz najdłuższa na świecie ławeczka-pomnik, upamiętniająca Jana Karskiego.

IV. Z Kanonem Krajoznawczym Polski przez Łódź

Wycieczka dla tych, którzy w Łodzi byli dawno temu albo nie byli wcale. Pozwala zapoznać się z najważniejszymi obiektami krajoznawczymi naszego miasta, co może stanowić przyczynek do zaplanowania nieco dłuższego pobytu. Jest to też szansa na odwiedzenie większości obiektów z Miasta Włókniarzy umieszczonych w Kanonie Krajoznawczym Polski:

➢ zwiedzanie zespołu rezydencjonalno-fabrycznego Księży Młyn – swoiste miasto w mieście, wytwór geniuszu najbogatszego z łódzkich fabrykantów (jego rezydencja, domy robotników, budynki pofabryczne, szkoła, remiza straży, konsumy), pałac właściciela kompleksu Karola Scheiblera,

➢ krótki spacer uliczkami skansenu architektury miejskiej przy Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi,

➢ przejazd ul. Piotrkowską (po drodze zabytkowe kamienice i obiekty użyteczności publicznej, także łódzka katedra i kościół ewangelicki p.w. św. Mateusza), którego finałem będzie pieszy spacer po reprezentacyjnej ulicy Łodzi (m.in. łódzka aleja gwiazd kina, galeria rzeźb sławnych łodzian, pomnik łodzian przełomu tysiącleci, zabytkowa zabudowa rezydencjonalna i mieszkalna z przełomu XIX i XX wieku – kamienice reprezentują różne style architektoniczne od historyzmu przez eklektyzm po słynną łódzką secesję),

➢ wizyta w Galerii Willa, mieszczącej się w willi L. Kindrmanna (ul. Wólczańska 31/33) – jeden z najznamienitszych obiektów w stylu secesyjnym w kraju, zachwyca nie tylko elewacją, ale i niezwykłymi wnętrzami, dziś wykorzystywanymi przez Miejską Galerię Sztuki,

➢ wizyta przy niezwykłym pomniku w łódzkim Parku Szarych Szeregów, upamiętniającym martyrologię dzieci polskich – w przyszłości ma tu powstać pierwsze w kraju muzeum poświęcone tej tematyce, dziś łodzianie i turyści tłumnie odwiedzają tzw. Pomnik Pękniętego Serca.

V. Łódź rewitalizuje, Łódź rozkwita

Choć prawa miejskie nadał Łodzi ten sam król, który gromił Krzyżaków pod Grunwaldem, próżno szukać tu średniowiecznych pamiątek po świetności miasta. Gdy rodziła się potęga przemysłowej Łodzi jako Miasta Włókniarzy, prym wiedli Lodzermenschowie z różnych stron Europy, paradoksalnie więc dopiero po II wojnie światowej jednoznacznie można powiedzieć, że to Polacy zaczęli nadawać ton temu, co działo się w mieście. My przesuńmy się na osi czasu aż do wieku XXI i, idąc śladem hasła promującego miasto „Łódź kreuje”, zapoznamy się z koncepcjami rewitalizacji obiektów poprzemysłowych i rezydencjonalnych we współczesnej Łodzi.

➢ EC-1 – kompleks kulturalno-rozrywkowy stworzony na bazie ponad 100-letniej pierwszej łódzkiej elektrociepłowni – obecnie rodzące się Nowe Centrum Łodzi z najnowocześniejszym w kraju planetarium, Centrum Nauki i Techniki, znakomitą salą konferencyjno-widowiskową w secesyjnej hali maszyn, a także imponującą wieżą widokową na szczycie chłodni kominowej i wieloma innymi zaskakującymi atrakcjami, krótkie spotkanie z przedstawicielami włodarzy miejsca, połączone z opowieścią o współczesności i planach rozwoju tego niezwykłego miejsca,

➢ nowy dworzec kolejowy Łódź Fabryczna – uchodzi za największy i najdroższy w Polsce, także za jeden z najnowocześniejszych w Europie. Dlaczego dziś świeci pustkami? Jakie są najbliższe plany inwestycyjne, które sprawią, że wypełni się tysiącami podróżnych – o tym wszystkim przekonamy się, spacerując po jego korytarzach w poszukiwaniu misternej mieszanki historii sięgającej XIX wieku i ultranowoczesnej współczesności,

➢ Monopolis – dawne zakłady spirytusowe, dziś tętnią życiem jako miejsce imprez kulturalnych i stolica wykwintnej kuchni – jeden z najlepszych przykładów rewitalizacji obiektów poprzemysłowych w mieście,

➢ panoramiczny przejazd po Łodzi szlakiem łódzkich murali – najsłynniejszej w kraju „kolekcji sztuki ulicy” rozsianej w niekoniecznie najczęściej odwiedzanych przez turystów miejscach naszego miasta,

➢ Pasaż Róży – podwórko-pomnik powstałe podczas jednej z ostatnich edycji Festiwalu Dialogu Czerech Kultur – nazwisko autorki (Joanny Rajkowskiej) stanowi gwarancję niezwykłego połączenia sztuki z oryginalnym jej zastosowaniem w przestrzeni miasta. By nie psuć piorunującego wrażenia po wejściu na to niezwykłe podwórko, więcej szczegółów nie zdradzamy…

➢ krótki spacer ulicą Piotrkowską – żywą kartą historii miasta zapisaną w kamienicach i pałacach wielkomiejskich.

UWAGA – wycieczka z niewielką liczbą pieszych odcinków, zalecana dla osób z nieco mniejszą sprawnością ruchową.

WYCIECZKI PIESZE PO ŁODZI

Termin: 16 września (sobota), godz. 14.00–15.00 (lub adekwatnie do godzin zakończenia obiadów serwowanych w dwóch turach), Centrum Konferencyjne Uniwersytetu Łódzkiego. Czas trwania – około 2,5 godziny.

Przejazd komunikacją publiczną w rejon Manufaktury i dworca PKP Łódź Fabryczna (tym sposobem wspólnie świętujemy 125-lecie łódzkich tramwajów elektrycznych!). Koszt przejazdu (4,40 zł bilet normalny, 2,20 zł bilet ulgowy) uczestnicy pokrywają we własnym zakresie.

Trasa I

VI. Śladami imperium Izraela Poznańskiego i średniowiecznej Łodzi

Przejazd w rejon Kompleksu Rozrywkowo-Handlowego Manufaktura lub dworca PKP Łódź Fabryczna, spacer po zrewitalizowanych obiektach fabrycznych z przełomu XIX i XX wieku, zwiedzanie Muzeum Miasta Łodzi w Pałacu I. Poznańskiego (największy pałac fabrykancki w Polsce, obiekt niemal kompletnie wyposażany, prezentujący także „saloniki słynnych łodzian z największą na świecie kolekcją pamiątek po Arturze Rubinsteinie na czele) – bilet normalny 17 zł, ulgowy 11 zł (płatne we własnym zakresie), w sąsiedztwie kompleksu m.in. drewniany kościół pw. św. Józefa – jeden z najstarszych zabytków Łodzi, a także Rynek Starego Miasta – kolebka średniowiecznej Łodzi (możliwość zamówienia posiłku w jednym z licznych obiektów gastronomicznych, dla osób pragnących dopełnić kolekcję łódzkich obiektów z Kanonu Krajoznawczego Polski, możliwość indywidualnej wizyty w Muzeum Sztuki

– Oddział MS2, które także znajduje się na terenie Manufaktury).

UWAGA – wycieczka z niewielką liczbą pieszych odcinków, zalecana dla osób z nieco mniejszą sprawnością ruchową.

Trasa II

VII. Ulica Piotrkowska – wielkomiejski salon Łodzi

Przejazd tramwajem w rejon dworca PKP Łódź Fabryczna – pieszy spacer obejmujący kompleks EC-1, Nowe Centrum Łodzi oraz ul. Piotrkowską na odcinku do al. Mickiewicza (lub dalej, jeśli uczestnicy wyrażą taką gotowość). Tym sposobem będzie im dane zapoznać się z reprezentacyjną ulicą Łodzi, z jej kamienicami, rezydencjami, zakamarkami podwórek oraz niezwykłymi pomnikami współtworzącymi fenomen tego miejsca, zajmującego tak niezwykłe miejsce w sercach łodzian.

UWAGA – wycieczka z większą liczbą pieszych odcinków, zalecana dla osób z dobrą sprawnością ruchową. Z wyjątkiem transportu nie zawiera dodatkowych kosztów